ตกขาว

เป็นภาวะที่มีสารคัดหลั่งสีขาวออกมาจากช่องคลอด ซึ่งอาจเหนียวข้นหรือมีกลิ่นเหม็นได้หากมีภาวะติดเชื้อในช่องคลอด มี 2 ชนิดใหญ่ๆ คือ ตกขาวแบบปกติ และตกขาวแบบเป็นโรค

ตกขาวปกติ

การตกขาวแบบนี้ไม่น่าเป็นกังวลแต่อย่างใดและพบได้ในภาวะเหล่านี้

• พบได้ในเด็กทารกหลังคลอดไม่เกิน 1 สัปดาห์ เนื่องจากการได้รับฮอร์โมนเอสโตรเจนจากมารดา
• ในเด็กหญิงที่เข้าวัยเจริญพันธุ์เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน
• ในผู้หญิงช่วงที่มีการตกไข่และการตั้งครรภ์ช่วงแรก
• เมื่อมีการตื่นตัวทางเพศ

ตกขาวแบบเป็นโรค มีสาเหตุมาจาก

• สุขภาพที่ไม่ดี หรือภาวะขาดสารอาหาร
• มีความผิดปกติในระบบสืบพันธุ์
• สภาวะทางจิตใจ

สาเหตุการตกขาว

นอกจากการติดเชื้อแล้ว ความผิดปกติของฮอร์โมนหรือการเผาผลาญของร่างกายก็อาจก่อให้เกิดภาวะนี้ด้วย ในศาสตร์อายุรเวท ถือว่าการตกขาวเป็นผลมาจากธาตุดินและธาตุน้ำ (กผะ) เสื่อม จึงมักพบในผู้หญิงที่มีร่างกายอ่อนแอและโลหิตจาง นอกจากนี้ การตกขาวยังสามารถเกิดจากการอักเสบของมดลูกหลังจากการคลอด  มีการเคลื่อนของมดลูก หรือหนองใน ในผู้หญิงอายุน้อย อาจเกิดจากพยาธิเส้นด้าย ซึ่งเป็นผลมาจากการที่ร่างกายอ่อนแอร่วมกับการไม่รักษาความสะอาดหรือติดเชื้อ ตกขาวยังสามารถเกิดจากช่วงรอบเดือนในผู้หญิงอายุน้อย เนื่องจากเยื่อบุของระบบสืบพันธุ์มีการหนาตัวขึ้นในช่วงวัยเจริญพันธุ์ ตั้งแต่วัยรุ่นจนถึงประมาณสี่สิบกว่าปี บางครั้งอาจเกิดการติดเชื้อตามมาหลังคลอดบุตรเนื่องจากมีความเสียหายบริเวณปากมดลูกในระหว่างการคลอดบุตร

อาการตกขาว

สารคัดหลั่งมักเป็นสีขาว ซึ่งเมื่อหลั่งออกมาแล้วอาจทำให้กางเกงในแข็งขึ้น หรือมีรอยจางๆเหมือนแป้งขาวหรือเป็นขุยได้ ส่วนใหญ่สารคัดหลั่งเหล่านี้มักออกมาจากโพรงมดลูกหรือช่องคลอด ลักษณะเป็นของเหลวใสๆ ถ้าเกิดจากมดลูกมักออกมาจากโพรงมดลูก ในผู้หญิงบางคน อาจมีตกขาวตั้งแต่ 8-10 วันก่อนประจำเดือนจะมาและหายไปในวันแรกที่ประจำเดือนมา แต่ในบางคนอาจเริ่มมีตกขาวช่วงหลังจากประจำเดือนหยุดไปในแต่ละเดือนได้

นอกจากสารคัดหลั่งสีขาวออกมาจากช่องคลอดแล้ว บางครั้งยังมีอาการอ่อนเพลีย ปวดเมื่อยหลังส่วนล่างและน่องร่วมด้วย หรืออาจมีอาการปวดแสบปวดร้อนร่วมกับท้องผูกด้วย พบว่าการตกขาวมีความสัมพันธ์โดยตรงกับพื้นฐานทางระบบประสาทของร่างกายแต่ละคน ผู้ป่วยบางคนอาจมีใต้ตาคล้ำขึ้น และการนอนดึกจะกระตุ้นให้เป็นมากขึ้น

การรักษาอาการตกขาว

สูตรยาพื้นบ้าน

ต้องมีการวินิจฉัยโรคให้ถูกต้องและกำจัดสาเหตุออกไป นอกจากยาที่กำลังจะกล่าวถึงนี้ การสวนล้างช่องคลอดด้วยยาต้มจากเปลือกต้นไทรหรือต้นฟิกก็สามารถช่วยได้ โดยนำผงที่ได้จากเปลือกของต้นไทรและต้นฟิกอย่างละหนึ่งช้อนโต๊ะมาต้มในน้ำหนึ่งลิตรจนกระทั่งน้ำงวดไปเหลือครึ่งหนึ่งจะได้เป็นยาต้มเมื่อนำมาใช้สวนล้างช่องคลอดจะช่วยให้ช่องคลอดสะอาดและมีสุขภาพดี

เมล็ดผักชี: เป็นสูตรพื้นบ้านที่ใช้ในกรณีนี้ ทำโดยการนำเมล็ดผักชีแห้งประมาณ 10 กรัมมาแช่ในน้ำเปล่า 100 ซีซีทิ้งไว้หนึ่งคืน แล้วนำน้ำที่ได้จากการแช่มาดื่มตอนเช้าวันรุ่งขึ้น ส่วนใหญ่จะช่วยให้อาการดีขึ้นได้ภายใน 7-8 วัน

เมล็ดลูกซัด: เมล็ดลูกซัดก็สามารถนำมาใช้รักษาอาการตกขาวได้ โดยควรนำมากินในรูปแบบชา หรือนำมาสวนล้างช่องคลอด กรณีที่จะนำมาสวนล้างช่องคลอดนั้นควรมีความเข้มข้นมากกว่าชากิน ทำได้โดยนำเมล็ดลูกชัดสองช้อนโต๊ะมาใส่ในน้ำเย็นหนึ่งลิตรมาเคี่ยวโดยใช้ไฟอ่อนๆประมาณครึ่งชั่วโมง ทิ้งไว้ให้เย็นแล้วนำมาสวนล้างช่องคลอด

การรักษาแบบอายุรเวท

• พุชยานัก เชอร์นา (Pushyanug Churna ) ครั้งละ 5-10 กรัม วันละ 2 ครั้ง
• พาทรางกาสาวา (Patrangasava)  ครั้งละ 15-30 ซีซี วันละ 2 ครั้งหลังอาหาร
• จันทราประภาวาตี (Chandraprabhavati) ครั้งละ 2 เม็ด เช้า เย็น กินพร้อมนม 1 แก้ว
• มะขามป้อมอินเดียแห้ง และชะเอมเทศแบบผงอย่างละหนึ่งส่วนผสมกับน้ำผึ้งสามส่วนนำมาดื่มก็เป็นยาที่มีประสิทธิภาพในการรักษาโรคนี้อย่างหนึ่ง
• ประดรังตาคลัว(Pradrantak lauh) ครั้งละ 1 กรัม วันละ 3 ครั้ง กินพร้อมกับน้ำผึ้ง

ควรหลีกเลี่ยงอาหารทอดและเผ็ด ควรแนะนำให้ผู้ป่วยเคี้ยวหมากหลังอาหารเนื่องจากมีผลช่วยรักษาและป้องกันการเกิดโรคนี้ได้ การนั่งแช่สะโพกในน้ำเย็นวันละ 2 ครั้ง ครั้งละ 10 นาที จะช่วยลดการคั่งของสารน้ำบริเวณเชิงกรานและช่วยให้ขจัดสารอันตรายต่างๆออกมาได้ดีขึ้น

Credit: medicthai.com

สอบถามเพิ่มเติมที่ร้านขายยา

 — ที่ ร้านยา บางบอน 5 เภสัช